Fil-qorti ma’ l-akkuzat

Minn Dr Mark F. Montebello

Mit-Tnejn, 29 ta’ April, sat-Tlieta li ghadda, 14 ta’ Mejju, ghal aktar minn gimghatejn, tajt is-servizz li nassisti fil-qorti kriminali lill-akkuzat Aimen El Baden waqt il-guri tieghu. Dan kien inkarigu ufficjali, fuq stedina ta’ l-akkuzat innifsu, u bil-permess formali tal-familja El Baden ta’ Tripli (Libja), ta’ l-awtoritajiet tal-habs, u tal-qorti.

Servizz umanitarju

Xogholi, naturalment, ma kienx legali. Dan kien xoghol l-avukat difensur, li f’dal-kaz kien Dr. Joseph Mifsud, li mexxa d-difiza bi professjonalità u hila kbira.

Dmiri kien li nieqaf ma’ l-akkuzat moralment u umanament f’mument ta’ tensjoni kbira ghalih. Kien ukoll li nzomm lill-familja tieghu fil-Libja infurmata dwar l-istat personali tal-qarib taghhom waqt il-guri.

Dan is-servizz hu aspett wiehed biss tal-hidma li shabi u jien naghmlu fil-qasam tal-gustizzja kriminali matul is-sena kollha. Hi hidma li tlaqqaghna ma’ kull xorta ta’ nies: offensuri tal-gustizzja, vittmi tal-kriminalità, gwardjani tal-habs, gurnalisti, operaturi tal-gustizzja (pulizija, avukati, magistrati u mhallfin, membri tac-civil fis-servizz tal-qorti jew ta’ dipartimenti ohra tal-gvern) u l-bqija.

Mhux approvazzjoni

Dan is-servizz partikulari (jigifieri l-assistenza ta’ akkuzat waqt il-guri) ghandu d-diffikultajiet tieghu minhabba li generalment jidentifikak ma’ l-akkuzat u, b’mod aktar specifiku, mar-reat li jkun akkuzat bih. Hafna nies anki jahsbu li int sahansitra tapprova l-allegat reat tieghu.

Ohrajn imorru anki pass iehor ’il quddiem. Jahsbu li, ghax tkun qieghed tassisti lill-akkuzat, m’ghandek ebda simpatija jew hniena ghall-vittma li l-akkuzat jista’ jkollu. Il-familja tal-vittma, nghidu ahna, tista’ tkun fost dawn ta’ l-ahhar.

Il-verità hi li xejn minn dan ma hu minnu. Il-fatt li nassistu lill-akkuzat fl-aktar mument qalil ghalih b’ebda mod ma jfisser li napprovaw dak li seta’ ghamel, u lanqas li ma nhossux ghall-vittma li seta’ kellu, jew anki ghall-familja tal-vittma.

Id-dinjità tal-persuna

Propjament, meta nassistu lil offensur tal-gustizzja f’xi stadju tal-kaz tieghu ? mill-ewwel jum ta’ l-arrest sa l-ahhar jum tas-sentenza tieghu ? u anki, ghandi nghid, wara li jkun skonta s-sentenza, ahna ftit nikkoncentraw fuq in-natura tar-reat li jkun gie akkuzat bih jew li ghalih wehel il-habs.

Ghalina hu bizzejjed li nagharfu li huwa bniedem. Dan ma jfissirx li ma naghtu kas ta’ xejn aktar. Ifisser li, bhala bniedem ? arrestat, issentenzjat jew b’kondotta mahmuga ?, ahna naghtuh ir-rispett li jmiss lil kull persuna umana ohra.

Kemm jekk hu arrestat jew issentenzjat fil-habs, kemm jekk waqt guri kriminali, u kemm jekk wara l-hrug tieghu mill-habs, lil kull bniedem ? hu min hu, ghamel x’ghamel, u jisthoqqlux jew le ? naghtuh il-gieh u r-rispett tad-dinjità tal-persuna umana.

“Kont il-habs …”

Dan mhux kulhadd jifhmu. U nammetti li mhuwiex facli tifhmu. Shabi u jien nifhmuh, mhux ghax ahna bravi, umani jew qaddisin aktar minn haddiehor. Imma ghax lilna nghatat il-grazzja li nifhmuh. M’ghandix mod iehor kif nispjega din il-fehma.

U ladarba nifhmuh, lesti li niddefendu d-dinjità umana ta’ kull bniedem li gie arrestat jew issentenzjat. U niddefenduha kontra kulmin bil-hsieb, bil-kliem jew bl-ghemil jaghmel jew ifittex li jaghmel xi haga biex bl-icken mod inaqqasha.

Fil-qorti ma’ l-akkuzat inkompli, anki f’isem shabi, il-missjoni li ghandi li “naghmel ma’ l-izghar fost huti” dak li Gesù qalli li naghmel mieghu stess. Ghax Gesù stess qal li “kulma taghmlu ma’ l-izghar fost dawn huti, tkunu taghmluh mieghi … ghax jien kont il-habs u intom gejtu magenbi”.

Habib tieghi wkoll

Waqt il-guri, qalbi nghasret ghall-vittma u ghall-familja tieghu. Tassew. Lil Alfie Rizzo kont nafu personalment, u nista’ nghid li kien habib tieghi. It-telfa tieghu, f’cirkustanzi daqshekk koroh u tragici, niktitni hafna. It-tluq tieghu kien ingust u krudil.

L-assistenza ma’ dak li eventwalment gie misjub unanimament hati tal-qtil tieghu, ghalhekk, kellha ghalija sinifikat partikulari. Li nieqaf mill-qrib ma’ dak li nehha l-hajja ta’ habib tieghi kienet prova qawwija ghal dak li nemmen fih.

Aimen dan jafu, ghax ghedtulu kemm-il darba. U mieghu dejjem fittixt li nghidlu wkoll kemm Alfie, minkejja xi vizzji li seta’ kellu (bhalma ghandna ahna lkoll, wara kollox), kien ragel tajjeb.

Il-hbiberija tieghi ma’ Alfie, izda, u s-soghba tieghi ghall-mod kif tnehha, bl-ebda mod ma jcaqalquli d-determinazzjoni tieghi li nassisti moralment u umanament lil dak li nstab hati tal-qtil tieghu. Il-mandat tal-missjoni tieghi ma jiddajjifx bl-gharfien tal-hruxija, izda jissahhah. Aktar ma tkun kbira l-mizerja umana, aktar trid tkun kbira l-hniena.

Il-mahfra biss isserrah

Jien assistejt lil Aimen ghax nemmen li kull bniedem, ghamel x’ghamel, ghandu jigi rrispettat bhala tali, specjalment f’mument tant delikat f’hajtu. Dan mhuwiex nuqqas ta’ rispett ghat-tifkira ta’ Alfie. Anzi. Huwa rikonoxximent tat-tjubija tieghu u tal-gid li kien ihoss li ghandu dejjem jaghmel lil haddiehor.

B’daqshekk lanqas ma nqast lill-familja tieghu. Tul dawn il-gimghatejn jiena stajt inhoss, forsi aktarminnhaddiehor, it-tbatija kbira li gabet fuqhom it-tragedja tal-qarib ghaziz taghhom.

Forsi xi whud minnhom ihossu li issa li, wara tant snin, spicca l-guri u nghatat is-sentenza, jistghu fl-ahhar jistriehu. Jien ghandi kull rispett lejn dan is-sentiment taghhom. Izda ma nahsibx li hu minnu. Jiena konvint li l-mistrieh taghhom jistghu jsibuh biss meta jahfru lil Aimen tassew minn qalbhom.

Gieh mhux ingurja

Dan mhuwiex facli. Jista’ jsir biss bil-grazzja ta’ Alla. Ir-rabja hi haga naturali u mistennija, imma hi wkoll bhal actu fuq ir-ruh ta’ min igarrabha. Ir-rabja u n-nuqqas ta’ mahfra la jgibu l-paci u wisq anqas il-mistrieh.

Xi ftit minn din ir-rabja rajtha fi tmiem il-guri t-Tlieta li ghadda, meta xi hadd qrib il-familja mnikkta ta’ Rizzo wzat mieghi kliem ta’ tmaqdir u anki azzardat tmissni. Jien ma nghoddx dan kontriha. Imma wrieni li fil-qorti ma’ l-akkuzat, kont akkuzat mieghu; u mal-hati, gejt maghdud hati jien ukoll.

Dan jaghtini gieh kbir tassew.